Gemixte wooncomplexen in Amsterdam
Jongeren en statushouders samen in één gebouw
Met een tekort aan (jongeren)woningen en een grote instroom aan vluchtelingen moesten er snel nieuwe woningen komen. De gemixte wooncomplexen boden een oplossing: hier kunnen twee doelgroepen elkaar vinden én helpen.
De uitdaging
In 2016 kwamen er in korte tijd heel veel vluchtelingen naar Nederland. We wilden hen helpen, zodat ze veilig een nieuw thuis konden opbouwen. Maar er waren al te weinig woningen voor starters, laat staan voor zoveel vluchtelingen. Daarom moesten er snel nieuwe huizen komen. Om complexen te bouwen waar we alleen maar vluchtelingen op zouden vangen, was niet wenselijk. Dit helpt namelijk niet bij de inburgering in Nederland, en het gevoel dat ze onderdeel zijn van onze maatschappij. Daarom vroeg de gemeente aan de woningcorporaties: kunnen jullie ervoor zorgen dat verschillende groepen met elkaar worden verbonden, waardoor de buren en de buurt vluchtelingen kunnen helpen om snel weer een nieuw fijn thuis te hebben?
De innovatie
Zo bouwden we bij de Alliantie vier complexen in Amsterdam waarbij jongeren en statushouders met elkaar in één gebouw wonen. We zorgen hiermee niet alleen voor huisvesting van statushouders, maar ook voor starters. De jongeren helpen de statushouders om zich thuis te voelen in Nederland, door ze bekend te maken met de taal, het land en de buurt. De woningen voor statushouders worden gevuld door de gemeente, en wij selecteren de jongeren voor de jongerenwoningen.
Verschillende locaties
In Amsterdam staan vier verschillende complexen met dit woonconcept: Karmijn, LOhuizen, SET en Baak Zuid. Drie van de vier wooncomplexen zijn tijdelijk, alleen Baak Zuid is een blijvende locatie. De andere locaties mogen van de gemeente in ieder geval tien jaar blijven staan. Daarom hebben we ervoor gekozen om op deze locaties te bouwen met modulaire woningen. Zodra de tien jaar erop zitten, kunnen deze makkelijk weer verplaatst en ergens anders opnieuw opgebouwd worden.
Jongerenwoningen
De jongeren die in SET komen wonen, moeten aan een aantal voorwaarden voldoen. Allereerst moeten ze tussen de 18 en 27 jaar oud zijn. Maar daarnaast moeten ze ook een goede buur willen zijn voor de statushouders. Daarom hebben we een vragenlijst gemaakt om te zien of de jongeren gemotiveerd zijn hieraan bij te dragen. Na een eerste selectie komen mensen langs om te zien wat ze kunnen verwachten. Ook kunnen wij dan een beter beeld krijgen of deze mensen ook daadwerkelijk bij deze vorm van wonen passen. Als de jongeren een woning toegewezen krijgen, krijgen ze een contract voor vijf jaar.
Opvang van statushouders
De woningen voor statushouders worden gevuld door de gemeente Amsterdam. Het grootste deel van de statushouders die wonen in de complexen komen uit Syrië en Eritrea. We willen hen helpen met een goede start in Nederland. Daarvoor werken we samen met onder andere buurtteams, Vluchtelingenwerk Nederland en de politie.
Gangmakers
Elk complex heeft zogenoemde Gangmakers. Deze bewoners zijn extra actief in het verbinden van de mensen in het pand. Zo organiseren ze bijeenkomsten, spreken ze mensen aan wanneer nodig en signaleren ze opvallende zaken. Voor deze inspanning krijgen de Gangmakers korting op hun huur.
De oplossing
Het combineren van de doelgroepen helpt statushouders daadwerkelijk bij een goede start in Nederland, want we zien dat de bewoners sneller hun plek in de buurt vinden. Ook ontstaan er regelmatig nieuwe vriendschappen. Daarnaast zien we dat bij SET de buurt heel betrokken is. Dat neemt niet weg dat er ook aandachtspunten zijn. Deze vorm van wonen heeft namelijk alleen meerwaarde als de bewoners tijd in elkaar willen investeren. Daar kunnen we bij de jongeren op aandringen, maar niet bij de statushouders. Zij worden tenslotte geplaatst door de gemeente, en hebben geen andere keus. Ook bij de jongeren merken we een wisselende motivatie. Doordat het vinden van een woning zo lastig is voor deze doelgroep, ontbreekt in sommige gevallen de intrinsieke motivatie om bij te dragen aan het woonconcept.
Als het woonconcept werkt zoals bedacht, is het mixen van de verschillende doelgroepen een toegevoegde waarde. We zien in de praktijk namelijk wel dat het een positieve bijdrage levert aan een fijne woonomgeving voor de statushouders én de jongeren. Het gaat alleen niet in alle gevallen vanzelf, dus er is veel begeleiding nodig. Daarom werken we met community makers aan een betere connectie tussen de bewoners.
Community building heeft toekomst
Met de juiste begeleiding en inzet vanuit alle partners heeft community building een toekomst. Daarom blijven wij doorontwikkelen. We proberen, oefenen en leren een hoop met deze wooncomplexen. Uiteindelijk moeten de bewoners van het complex én de wijk het met elkaar bolwerken, maar wij kunnen daar als woningcorporatie wel aan bijdragen. Denk hierbij aan het aantrekkelijk maken van de woningen, maar ook van de gangen en publieke ruimtes van de complexen.
Dit project doen we samen met:
